هربار که نام شیراز را می‌شنویم، جاذبه‌های دیدنی آن همچون حافظیه، باغ ارم، مسجد نصیرالملک و … به یادمان می‌افتد. اما در سفر به شیراز به جزء این جاهای دیدنی که بازدید چندباره آنها نیز خالی از لطف نیست، روستاهای جذاب و قدیمی نیز همچون روستای قلات، وجود دارد که از گذشته‌های دور به دلیل آب و هوای بسیار مطبوع و طبیعت بی‌نظیرش، پاتوق شیرازی‌هایی همچون شاعر شیرین سخن ما ایرانی‌ها، سعدی شیرازی بوده‌است
اگر شما نیز همچون ما در وبلاگ اتراق، کنجکاو شده‌اید که درباره روستای هزارساله قلات، اطلاعات بیشتری کسب کنید، با ما همراه باشید.
روستای قلات شیراز کجاست؟
روستای قلات شیراز در ارتفاع ۲۰۶۵ متری از سطح دریا قرار دارد و یک روستای ییلاقی است که در اردیبهشت ۱۳۹۸ به عنوان نخستین بافت روستایی تاریخی طبیعی استان فارس در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
فاصله شیراز تا روستای قلات حدود ۳۶ کیلومتر بوده و در مدت زمان ۴۰ تا ۵۰ دقیقه به آن می‌رسید. این روستا، از لحاظ جغرافیایی در در نزدیکی کوه قلات یا «کوه سرخ» قرار گرفته و کوه همچون یک قلعه بزرگ و همه جانبه از ۳ جهت جنوب، شرق و غرب آن را فرا گرفته، بدین صورت، تنها راه ارتباطی روستای قلات با بیرون از سمت شمال آن است.
درباره روستای قلات شیراز چه می دانید؟
روستای قلات چیزی بیشتر از هزار سال قدمت دارد. شاهد این ادعا نیز وجود درختان کهنسال این منطقه است. نام دیگر روستا در گذشته کلات بوده‌است. کلات به معنای ده یا روستایی است که در بالای کوهی بلند ساخته شده‌باشد.
روستای قلات یک روستای ییلاقی با جمعیتی نزدیک به نفر۷۰۰۰ است که در منطقه‌ای کوهپایه‌ای «در مجاورت کوه سرخ» به صورت پلکانی ساخته شدهاست.
همانطور که اشاره شد، در اردیبهشت ۱۳۹۸ روستای قلات در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.
روستای ییلاقی قلات، به لطف آب و هوای مطبوع و موقعیت جغرافیایی بی‌نظیرش یکی از جاهای دیدنی اطراف شیراز محسوب می‌شود که از گذشته تا به امروز، گردشگران مختلفی را به بازدید از خود دعوت کرده‌است.
معماری روستای قلات شیراز
روستای قلات شیراز از دو بافت جدید و قدیم در کنار هم تشکیل شده. در ابتدای ورود به روستا، شما با بافت جدید آن مواجه می‌شوید. پس از عبور از بافت جدید به خیابان قزل ارسلان و بافت قدیمی آن می‌رسید. معماری روستای قلات، منحصر به فرد بوده و از سنگ، خشت، گل و چوب ساخته شدهاست. سقف خانه‌ها مسطح بوده و به صورت ۱ یا ۲ طبقه ساخته شده‌اند. تمامی معابر روستای قلات شیراز سنگ فرش هستند.
روستای قلات امکانات رفاهی خوب مختلفی همچون مسجد، کافه، رستوران، سفره خانه، نانوایی، درمانگاه، فروشگاه و پارکینگ دارد.
آب و هوای روستای قلات شیراز
وضعیت آب و هوای روستای قلات به لطف وجود کوه سرخی یا کوه قلات بسیار مطبوع و خنک است و برخلاف سایر قسمت‌های استان فارس که ممکن است هوای گرمی داشته باشد؛ در اینجا از گرما خبری نیست.
در این روستا روخانه‌ای به نام «قره آغاج» جاری است. این رودخانه از دل کوهی به نام «تاسک» سرچشمه گرفته و در روستای قلات جاری می‌شود. علاوه بر وجود این رودخانه، ۳ آبشار نیز در حاشیه روستا وجود دارد که دو آبشار آن دسترسی راحت‌تری دارند. کوچک‌ترین آبشار در فاصله‌ی کمتر از ۲ کیلومتری روستای قلات قرار دارد.
شغل اهالی روستای قلات شیراز
با توجه به اینکه روستای قلات خاک بسیار حاصلخیزی دارد، حرفه بیشتر اهالی روستا باغداری و دامداری است. زنان روستا نیز با ساخت انواع گیوه، سبدهای دستباف، مشک برای خنک نگه داشتن آب، گردشگران را با صنایع دستی این روستا و سوغات قلات آشنا می‌سازند.
آداب و رسوم مردم قلات شیراز
مردم روستای قلات به گویش نیمه لری یا پارسینگ صحبت می‌کنند. این گویش در دوره ساسانی بین مردم اهالی فارس رواج داشته‌است. اهالی روستا در جشن‌ها و مراسم مختلف خود لباس‌های قشقایی به تن کرده و از سازهایی چون دهل، سرنا و ویلیون برای نواختن استفاده می‌کنند.
واشنگ، آوازی زیبا و دل انگیز است که زنان روستایی در مراسم عروسی آن را می‌خوانند. علاوه براین بازی‌هایی چون چوب بازی، ترنه بازی بزرگترها و کوچکترها نیز به بازی‌هایی همچون سنگ بازی و شش خانه می‌پردازند.
مهم‌ترین مراسم شاد در بین اهالی روستای قلات شیراز، چهارشنبه سوری، سیزده به در و مراسم نوروز است و در روزهای تاسوعا و عاشورا نیز به سوگواری و عزا می‌پردازند.
جاهای دیدنی روستای قلات شیراز
1. قلعه قلات
قلعه قلات شیراز که به قلعه قزل ارسلان نیز شهرت دارد، یکی از جاهای دیدنی این منطقه است که در بالای کوه قرار دارد و در دوره اتابکان ساخته شدهاست. این بنا در دوره سلجوقیان به طور کامل بازسازی شد و دوباره مورد استفاده قرار گرفت.
۲. کلیسای قلات شیراز
کلیسایی در این منطقه پس از جنگ جهانی اول ساخته شد،ه که به کلیسای تجلیل مسیح شهرت دارد. این کلیسا در تاریخ دوم آبان سال ۱۳۸۲ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. کلیسای تجلیل مسیح توسط مبلغان مذهبی در فاصله میان دو جنگ جهانی اول و دوم برای مسیحیان روستا ساخته شد.
۳. موزه قلات شیراز
موزه قلات یک موزه جالب است که در آن شما با قدمت ۲۵۰۰ ساله این روستا آشنا می‌شوید. در این موزه که به همت رامین باقی، هنرمندی از اهالی همین روستا احداث شده، شما شاهد لوازم زندگی اهالی روستا همچون گیوه، ابزارهای کشاورزی، گلیم، اسکناس های قدیمی، سکه و چندین رادیو هستید. این موزه در یکی از خانه‌های قدیمی روستا و به صورت رایگان راه‌اندازی شدهاست.
۴. حمام قدیمی
یکی دیگر از جاهای دیدنی روستای قلات، یک حمام قدیمی است که ریش سپیدان روستا، معتقد هستند، سعدی در آن حمام کرده‌است.
۵. تفرحگاه شب شتری و رودخانه چشمه انجیری
تفرجگاه شب شتری، یکی از تفرجگاه‌های مشهور این روستاست که در فاصله ۲.۵ کیلومتری از آن قرار دارد. این تفرجگاه، در کنار رودخانه‌ای هم نام با خودش، یعنی شب شتری واقع شدهاست. در تفرحگاه شب شتری، انواع گل‌های وحشی و دارویی همچون بومادران، گل ختمی، پرسیاوشان، ریواس، کنگر، آویشن کوهی، پونه و مرزه، بادام کوهی یا بارشیک، کاکوتی، گیاه گاوزبان و جاشیر موجودند که منطقه را زیباتر کرده‌اند.
۶. پاچنار
یکی دیگر از جاهای دیدنی روستای قلات، محله پاچنار است. محله پاچنار در واقع ۴ درخت چنار است که کنار هم قرار دارند و اهالی روستا در روزهای عاشورا و تاسوعا در کنار آنها آتش روشن می‌کنند.
اقامت در روستای قلات شیراز
همانطور که تا به حال متوجه شده‌اید، روستای قلات آنچنان جذاب است که گردشگران دوست ندارند خیلی زود از بازدیدش برگردند. چنانچه شما نیز تمایل دارید، در این روستا اقامت شبانه داشته باشید، می‌توانید به سراغ چندین اقامتگاه بومگردی که در منطقه موجود است بزنید و یکی را انتخاب کرده و یک تجربه متفاوت و به یادماندنی برای خود بسازید.
بهترین زمان بازدید از روستای قلات شیراز
آب و هوای مطبوع محدودیتی را برای سفر به روستای قلات ایجاد نمی‌کند. اما بهترین زمان سفر به این منطقه بهار و تابستان است. اگر از دوستداران طبیعت در فصل پاییز هستید، توصیه می‌کنیم، پاییز روستای قلات را از دست ندهید.
اگر در فصل زمستان به این منطقه سفر کردید، لباس گرم و کفش مناسب حتما همراه خود داشته باشید و باتوجه به پلکانی بودن روستا در مسیرهای سربالایی و سرپایینی مراقب باشید.
و اما در آخر…
روستای قلات یکی از روستاهای دیدنی شیراز است که در ۳۶ کیلومتری از این شهر، در جاده سپیدان قرار دارد. چنانچه تمایل دارید به شیراز و روستای قلات سفر کنید، می‌توانید با ما در آژانس مسافرتی اطراق همراه شوید.
اطراق یک انتخاب مطمئن و متفاوت برای افراد میانسال است که به آنها کمک می‌کند با علایق مختلف، سفرهای مطلوب و متفاوتی را تجربه کنند و به جاهای دیدنی بکر و متفاوت بروند. کافی است یک بار در سفرهای ایرانگردی، همراه‌مان شوید تا به همسفران همیشگی ما تبدیل شوید. پس ثبت نام کنید و با ما همراه شوید.
