تا حالا خانهی زنبورهای هفتصد ساله دیدهاید؟ روستای صخره ای کندوان این خانههای کوچک دستکند، بسان کله قندهای مخروطی شکل هستند که از دل سنگهای آتشفشانی کوه سهند بیرون آمدهاند.
این روستا که در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفته، شباهت بسیاری به دو نمونه خارجیاش « کاپادوکیا یا کاپادوکیه» در ترکیه و « داکوتای » آمریکا دارد. با این تفاوت که در ۲ نمونه اشاره شده، کسی در روستا زندگی نمیکند، اما در روستای کندوان مردم هنوز در خانههایشان ساکن هستند و به کار و زندگی مشغولند. اگر به دنبال سفر به مناطق بکر و خاص ایران هستید، سفر به روستای کندوان را فراموش نکنید.
ما امروز در وبلاگ اتراق، قصد داریم درباره روستای صخره ای کندوان، شغل اهالی روستا، ویژگی خانههای روستای کندوان، آب و هوای روستا و سوغات روستای صخره ای کندوان با شما صحبت کنیم. پس همراه ما باشید.
روستای کندوان کجاست؟
این روستا در ۲۰ شهر «اسکو» در آذربایجان شرقی واقع شدهاست. اگر شما از تبریز، مرکز استان آذربایجان شرقی به سمت روستای صخره ای کندوان حرکت کنید؛ چیزی حدود ۴۰ دقیقه زمان میبرد تا به این روستای زیبا برسید.
قدمت روستای کندوان چقدر است؟
کندوان یک روستای صخرهای است که در دل سنگهای آتشفشانی ۷ هزار ساله ساخته شدهاست. در مورد قدمت عمر این روستا نظرات مختلفی وجود دارد که در اینجا ما به ۳ نمونه بارز آنها اشاره خواهیم کرد:
- عدهای معتقدند که قدمت روستای کندوان به پیش از اسلام بر میگردد و ساکنین روستای «حیله ور» که در ۲ کیلومتری این منطقه قرار دارد، زمانیکه مغولها به روستا حمله کرده بودند به این منطقه پناه آورده و به تدریج با حفر سنگها در دل آنها شروع به زندگی کردهاند.
- اما عدهای دیگر معتقدند که این روستا ییلاق عشایر بوده و در روزهای گرم سال عشایر از این خانههای سنگی به عنوان خانه ییلاقی تابستانه خود استفاده میکردند. به تدریج در گذر زمان در این منطقه ماندگار شده و خانههای ییلاقی تبدیل به سکونت دائمی شد.
- گروهی دیگر به موقعیت نظامی این منطقه اشاره کرده و معتقدند که در ابتدا جنگجویان از روستای کندوان به عنوان پناهگاه استفاده میکردند و به تدریج در این منطقه ماندگار شدهاند.

چرا روستای صخرهای کندوان به این نام گذاشته شد؟ وجه تسمیه روستای کندوان چیست؟
- در مورد وجه تسمیه روستای کندوان، نظرات مختلفی وجود دارد. عدهای معتقدند که کندوان از دو واژه «کند» و «وان» تشکیل شدهاست که کند به معنای روستا و وان نیز پسوند اسم مکان است.
- اما گروهی دیگر نظریهی متفاوتی دارند و معتقد هستند که کندوان همان «کندیوان» یا «کندئوان» است که از سه واژه «کندی» به معنای خود، «ائو» به معنای خانه و «ان»، پسوند مکان تشکیل شدهاست. در کل کندوان به معنای «خانهای از خود» است.
- دستهی سوم معتقدند که کندوان از کلمه «کندن» و «کندهگان» یا کندوی عسل مشتق شده و با توجه به آب و هوای مطبوع و خوبی که در این منطقه وجود دارد، زنبورداری و تولید عسل یکی از شغلهای پردرآمد مردم روستاست.
از آنجا که جنس این خانهها از سنگ بوده، در گذشته به این روستا «کندجان» به عنوان محلی برای حفظ جان میگفتند. در حال حاضر هم در شناسنامه متولدین این خطه از واژه «کندجانی» استفاده میشود.
معماری داخل خانه های روستای کندوان چگونه است؟ آیا خانههای سنگی چند طبقه وجود دارد؟
خانههای صخرهای روستای کندوان را اهالی روستا «قیه» به معنای صخره یا «کران» میگفتند. کران به معنای کندن یک شی یا زخم زدن است. مردم درون صخرههای سنگی یا همان کرانها که از فعالیتهای آتشفشانی «کوه سهند» به وجود آمدهاند زندگی میکنند.
کرانها با توجه به میزانی که سنگها امکان کندن داشته و بر اساس نیاز ساخته شدهاند. کرانها به صورت چندتایی، جفتی، تکی، مخروطی شکل و دوکی وجود دارند. جنس این کرانها از «لاهار» و « ایگنمبریت» بوده و ارتفاعشان به حدود ۶۰ متر میرسد.
قدمت کرانهایی که در قسمت مرکزی و اطراف مسجد جامع قدیمی روستای صخره ای کندوان ساخته شده، به دلیل اینکه اول ساخته شدهاند، از همه بیشتر است. به تدریج روستا به سمت صخرههای غربی و در ادامه به سمت صخرههای شرقی رشد پیدا کرد.

کرانها به دلیل نبود صخرههای طبیعی، حفظ ضخامت دیوارهای سنگی و جلوگیری از شکستن آنها فضای بسیار محدود و کوچکی داشتند. با توجه به همین مسئله رشد و شکل گیری کرانها به صورت افقی انجام شد.
تعداد طبقههای کرانها و اندازهشان، بستگی به حجم و شکل آنها دارد. اما به طور کلی کرانها دوطبقه ساخته میشوند. البته کران ۳ یا ۴ طبقه نیز وجود دارد. در این کرانهای چند طبقه، طبقه همکف، طویله، طبقه اول مسکونی، طبقه دوم اتاق مهمان و طبقه سوم نیز انبار بود. پلههای رفت و آمد به این طبقات نیز روی بدنه کران سلخته میشد و از داخل با هم ارتباطی نداشتند.
هر کران از بخشهای زیر تشکیل شده که عبارتند از:
- درب ورودی
- فضای اصلی
- مطبخ
- صندوق خانه
- جای رختخواب
- آستانا
- پنجره
- آبریزگاه
برخی از کرانهای روستای صخره ای کندوان، دارای یک بالکن کوچک نیز هستند که به دلیل فرم متفاوت سنگها به اشکال متنوع ساخته شدهاند. این بالکنها، به گلدانهای تزینی رنگارنگ مزین شدهاند.
شغل مردم روستای کندوان چیست؟
با توجه به آب و هوای روستای صخره ای کندوان و مراتع پیرامون روستا، شغل اهالی منطقه بیشتر دامداری، کشاورزی دیم و باغداری است.
آب و هوای روستای صخره ای کندوان چگونه است؟
با توجه به موقعیت جغرافیایی روستای صخره ای کندوان که در ارتفاع ۲۲۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد. این روستا در منطقهای کوهستانی واقع شده و آب و هوای بسیار مطبوعی در تابستان و سرد و یخبندان در فصلهای پاییز و زمستان دارد. به گونهای که مردم این منطقه حدود ۱۸۰ روز در شرایط یخبندان به سر میبرند.
سوغات روستای صخره ای کندوان چیست؟
با توجه به موقعیت جغرافیایی و آب و هوای روستای کندوان، مهمترین سوغات این منطقه عبارتند از:
- عسل
- لبنیات
- خشکبار
- صنایع دستی
- میوههای تابستانی
چطور به روستای صخره ای کندوان برسیم؟
روستای کندوان در فاصله ۶۵ کیلومتری از تبریز واقع شده، برای رسیدن به این روستا ابتدا وارد استان آذربایجان شده و در جاده اسکو مسیرتان را ادامه دهید و با عبور از اسکو و اسفنجان، به یک دوراهی میرسید. مسیر سمت چپ را ادامه دهید تا به روستای کندوان برسید.

در روستای صخره ای کندوان کجا اقامت داشته باشیم؟
در سفر به روستای صخره ای کندوان، نگران محل اقامت خود نباشید. در این منطقه یک هتل ۵ ستاره به نام «هتل لاله» و چندین خانه بوم گردی وجود دارد که میتوانید یکی از آنها را اجاره کنید. علاوه براین مردم اهالی کندوان خانههای خود را به گردشگران نیز اجاره میدهند. اقامت در خانههای روستایی کندوان به شما اجازه میدهد تا نزدیکتر با حال و هوای مردم این منطقه و زندگی در دل خانههای سنگی دستکند آشنا شوید.
و اما در آخر…
در این مقاله سعی کردیم هرآنچه که درباره سفر به روستای کندوان لازم است بدانید را در اختیارتان قرار دهیم. چنانچه به استان آذربایجان شرقی سفر کردید، بازدید از روستای کندوان را حتما در برنامه سفر خود بگنجانید.
در صورتیکه علاقهمند به سفر با مجموعه اتراق هستید، میتوانید با ما در سایت همراه شده و از تورهای مختلفمان که ویژه افراد میانسال با رنجهای مختلف سنی است، استفاده کنید.