تا به حال از پارک ملی گلستان گذر کرده‌اید؟ اگر قصد سفر به بارگاه مقدس امام رضا (ع) داشته باشید و یا به استان گلستان سفر کرده باشید، حتما از این پارک زیبای روح نواز گذرکرده‌اید. می‌دانستید که این پارک، اولین پارک ملی ایران است؟ می‌دانید وسعت منطقه حفاظت شده گلستان چقدر است؟ درباره جادذبه‌های دیدنی آن، وضعیت حیات وحش و پوشش گیاهی آن چطور؟ چقدر اطلاعات دارید؟
اگر دوست دارید درباره اولین پارک ملی ایران، تاریخچه پیدایش آن، وسعت پارک ملی گلستان، حیات وحش پارک ملی گلستان و … اطلاعات بیشتری کسب کنید، با ما در وبلاگ اتراق همراه شوید.
پارک ملی گلستان کجاست؟
پارک ملی گلستان در ۱۵ کیلومتری شهر گالیش از توابع مینودشت در منتهی الیه البرز و جنگل‌های شمال کشور قرار دارد. بخش زیادی از پارک ملی در استان گلستان و ۳۴ درصد آن در استان خراسان شمالی و مقدار اندکی در استان سمنان قرار دارد.
مساحت منطقه حفاظت شده گلستانن چقدر است؟
پارک ملی گلستان وسعتی برابر با ۸۷۴.۲ کیلومترمربع دارد و می‌توان به جرات گفت که نیمی از پستانداران ایران در این پارک زندگی می‌کنند. این منطقه، قدیمی‌ترین پارک ملی ایران و پناهگاهی کم‌نظیر از حیات وحش است. به‌گونه‌ای که، تنوع زیستی پارک ملی گلستان بسیار بیشتر از برخی کشورهای اروپایی است.
تاریخچه پیدایش پارک ملی گلستان از ابتدا تا امروز
اولین بار، پارک ملی گلستان در سال ۱۳۳۶ خورشیدی به اسم «منطقه حفاظت شده آلمه وایشکی» مورد حفاظت کانون شکار وقت در آمد. تغییرات مختلفی در رابطه با نام این منطقه اتفاق افتاد تا در نهایت در سال۱۳۴۶ خورشیدی به عنوان نخستین پارک ملی ایران شناخته شد. پارک ملی گلستان در سال ۱۳۵۴ از طرف سازمان یونسکو به عنوان «خیره‌گاه زیست کره» به ثبت جهانی رسید.
پس از انقلاب در سال ۱۳۵۷ نام آن به «پارک ملی گلستان» تغییر یافت و تحت حفاظت سازمان محیط زیست قرار گرفت. پارک ملی گلستان پانزدهمین اثر ملی ایران است که توسط سازمان میراث فرهنگی در فهرست میراث طبیعی ایران در آمد.
منطقه حفاظت شده گلستان چه اقلیم‌های آب و هوایی دارد؟
شاید با شنیدن نام پارک ملی گلستان فکر کنیم که این منطقه به طور کامل سرسبز است . اما در واقع این گونه نیست و از نظر توپوگرافی بسیار متنوع بوده و شامل صخره‌های مرتفع آهکی تا تپه‌های ماهوری است.
اختلاف ارتفاع در پارک حدود ۲۰۰۰ متر بوده و همین اختلاف ارتفاع، موجب طیف متنوعی از آب و هوا شده‌است. به گونه‌ای که میزان باندگی آن از حدود ۷۰۰ تا ۱۵۰ میلی‌متر متغیر است و اقلیم‌های منطقه به صورت بسیار مرطوب تا نیمه خشک است. دمای پارک ملی گلستان از منفی ۲۵ درجه تا مثبت ۳۵ درجه در ماه‌های مختلف سال در نوسان است، اما دمای متوسط منطقه بین ۱۱.۵ تا ۱۷.۵ درجه سانتی‌گراد تغییر می‌کند. معروف‌ترین آبشارهای جنگل، آبشار آق سو و آبشار جنگل گلستان با ارتفاع ۷۰ متر و آب‌دهی ۳۰ لیتر بر ثانیه است.
وضعیت حیات وحش پارک ملی گلستان چگونه است؟
در پارک ملی گلستان یک هشتم گونه‌های گیاهی، یک سوم گونه‌های پرندگان و بیش از ۵۰ درصد پستانداران زندگی می‌کنند.
مهم‌ترین پستانداران که در پارک ملی گلستان زندگی می‌کنند، مرال، شوکا، گراز، آهوی ایرانی، گوسفد وحشی، بز کوهی، گربه جنگلی، تشی، گرگ، وشق و روباه سرخ هستند.
از ویژگی‌های بارز پارک حفاظت شده گلستان، تعداد بالای گرازها در آن است. این حیوان از انسان به هیچ وجه نمی‌ترسد و حتی در کنار جاده می‌توانید تعداد زیادی از آنها را مشاهده کنید. در پارک ملی ۱۴۹ گونه پرنده در ۱۵ راسته، ۴۲ تیره و ۸۹ سرده وجود دارد. ۴۸ نوع پرنده در فصل بهار و تابستان در این منطقه وجود دارند و ۶۲ گونه نیز بومی پارک هستند.
در پارک حفاظت شده گلستان، بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین زیرگونه گوسفند وحشی ایران به نام «گوسفند وحشی اوریال» زندگی می‌کند. با اینکه جمعیت این نوع گوسفند امروزه بسیار کم شده، اما هنوز نیز به عنوان نماد پارک ملی گلستان از آن نام می‌برند.
حیوان دیگری که گویا فقط در منطقه حفاظت شده گلستان زندگی می‌کند و بر اعتبار و ارزش ژنتیکی منطقه افزوده، سمور جنگلی است.
متأسفانه از مجموعه جانورانی که در منطقه حفاظت شده جنگل گلستان زندگی می‌کنند، ۱۹ گونه‌ی آن در خطر انقراض هستند.
وضعیت پوشش گیاهی پارک ملی گلستان چگونه است؟
همانطور که اشاره کردیم، اختلاف ارتفاع در پارک ملی گلستان موجب شده تا پوشش گیاهی این منطقه بسیار متنوع شود به گونه‌ای که بیش از ۱۴۰۰ گونه گیاهی در این منطقه کشف شده که مهم‌ترین آنها شامل درختان بلوط، بلند مازو، ممرز، انجیلی، افرا، نمدار، خرمندی، زبان گنجشک، پلت، شیردار، کرکو، آزاد، اوری، توسکا، شیردار، بارانک، انجیر، توت، ملچ، داغداغان، ازگیل، ولیک، زالزالک، سیاه تلو، گوجه وحشی، شیر خشت، گردو، تمشک، انار وحشی، گلابی وحشی، زرشک، تاغ، گز، پرند، کاروان‌کش، کلاه میرحسن، گون، چوبک، درمنه، خار شتر و ارس است.
جاذبه‌های مهم و دیدنی پارک حفاظت شده گلستان
چشمه‌ها و آبشارها
در این جنگل آبشارها و چشمه‌های متنوعی وجود دارد. یکی از بلندترین آبشارهای موجود در جنگل گلستان، آبشار آق سو به ارتفاع ۷۰ متر و آبشار اوچر به ارتفاع ۱۱۰ متر است.
در این منطقه وسیع رودخانه‌های متعددی وجود دارد که بزرگ‌ترین آنها شامل رودخانه‌های قرتو، زاو و مادرسو است. همانطور که اشاره شد، در پارک حفاظت شده گلستان، ۲۱ چشمه وجود دارد که مهم‌ترین آنها عبارتند از چشمه دوشان، سردارخانه، جانو، گلستان و گلشن و چشمه کرکولی.
کوه‌ها و دره‌ها
در قسمت‌های قبل نیز اشاره کردیم که این منطقه توپوگرافی مختلف دارد و علاوه بر وجود جنگل سرسبز و وسیع در این منطقه کوه‌ها و دره‌های متنوعی نیز وجود دارد که مهم‌ترین آنها رشته کوه‌های شاخا، تنگه گل، یکه‌قدم، المه و قره‌قاشلی هستند.
از مشهورترین دره‌های پارک حفاظت شده گلستان می‌توان به دره قزقلعه، جمشیدآباد، آدنس، آلی‌دالی، قرغون، آق‌سو و خشک اشاره کرد.
بهترین زمان بازدید از پارک ملی گلستان چه موقع است؟
بهترین زمان بازدید از جنگل گلستان، بهار و تابستان است. اما پاییز جنگل گلستان نیز به دلیل وجود درختان متنوع پهن برگ بسیار زیبا و رنگارنگ است. بنابراین اگر از آن دسته طبیعت‌گردان عاشق پیشه هستید، پاییز به جنگل گلستان سفر کنید. زمستان پارک ملی گلستان نیز لطف و صفای خودش را دارد، اما بهتر است که با خودروهای دو دیفرانسیل به این منطقه سفر کنید و مراقب حمله‌ی گرگ‌ها نیز باشید.
مسیر دسترسی به پارک ملی گلستان
از آنجاکه پارک گلستان وسعتی حدود ۹۰۰ کیلومتر مربع دارد، راه‌های زیادی برای رسیدن به آن وجود دارد. اما مسیر اصلی پارک، جاده گرگان-مشهد است. فاصله گرگان تا پارک ملی گلستان ۱۳۵ کیلومتر است و حدود ۲ ساعت زمان می‌برد.
اگر از سمت استان خراسان رضوی می‌خواهید به جنگل گلستان سفر کنید، باید به سمت استان خراسان شمالی و شهر بجنورد حرکت کنید. فاصله بجنورد تا پارک ملی گلستان ۱۵۹ کیلومتر بوده و ۲ ساعت زمان می‌برد. همانطور که می‌دانید، بخش کوچکی از پارک گلستان در استان سمنان قرار دارد. بنابراین اگر از استان سمنان می‌خواهید راهی سفر به جنگل گلستان شوید، باید به شهر شاهرود سفر کرده و از شاهرود به سمت پارک ملی گلستان بروید.
و اما در آخر…
پارک ملی گلستان بزرگ‌ترین پارک ایران است که در سال ۱۳۸۷ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. چناچه علاقه‌مند هستید تا به این پارک سرسبز و وسیع سفر کنید با آژانس مسافرتی اتراق همراه شوید.
اتراق یک انتخاب مطمئن و متفاوت برای افراد میانسال است که به آنها کمک می‌کند با علایق مختلف، سفرهای مطلوب و متفاوتی را تجربه کنند و به جاهای دیدنی بکر و متفاوت بروند. کافی است یک بار در سفرهای ایرانگردی، همراه‌مان شوید تا به همسفران همیشگی ما تبدیل شوید. پس ثبت نام کنید و با ما همراه شوید.
