«منطقه حفاظت شده انگوران» از جمله قدیمی‌ترین مناطق حفاظت شده‌ی ایران محسوب می‌شود که وسعتی برابر با ۱۲۰ هزار هکتار دارد. این منطقه‌ی گسترده از سال ۱۳۴۹ تحت حفاظت قرار داشت. ۶ سال بعد، حدود ۳۰ هزار هکتار آن در جنوب شرقی منطقه حفاظت شده، به پناهگاه حیات وحش انگوران ارتقا یافت.
منطقه حفاظت شده و پناهگاه انگوران تنوع زیستی و گیاهی بسیار بالایی دارد. این منطقه‌ی ۱۲۰ هزار هکتاری، یکی از زیستگاه‌های مهم قوچ و میش ارمنی به حساب می‌آید، اگرکنجکاو شده‌اید تا در این باره اطلاعات بیشتری کسب کنید، می‌توانید با ما در وبلاگ اتراق همراه شوید.
انگوران کجاست؟
منطقه‌ی انگوران در مرز سه استان زنجان، آذربایجان غربی و کردستان قرار گرفته و از لحاظ تقسیمات کشوری در بخش غربی استان زنجان، شهرستان ماهنشان قرار دارد. این منطقه‌ی کوهستانی، بلندترین کوه‌های استان زنجان را در دل خود جای داده‌است و با توجه به موقعیت توپوگرافی‌اش، زمستان‌های بسیار سرد و تابستان‌هایی خنک دارد.
برای دسترسی به منطقه انگوران، باید از شهر زنجان حدود ۱۱۲ کیلومتر به سمت غرب بروید تا به شهرستان ماهنشان برسید. از ماهنشان وارد جاده‌ی روستای پری شده و پس از طی کردن ۳۶.۵ کیلومتر به پناهگاه حیات وحش انگوران می‌رسید.
معرفی پناهگاه حیات وحش انگوران
همانطور که اشاره شد، کل منطقه انگوران بیش از نیم قرن است است که تحت حفاظت قرار دارد. اما بخشی از آن به وسعت ۲۹۸۱۲ هکتار در سال ۱۳۵۴ به عنوان پناهگاه حیات وحش معرفی شد.
بخش کوهستانی و تپه ماهوری پناهگاه در دامنه‌ی ارتفاعی متغیر ۱۲۸۰ تا ۲۲۰۰ متر قرار گرفته و میزان بارندگی آن به طور متوسط حدود ۴۰۰ میلیمتر و اقلیم آب و هوایی‌اش نیمه خشک معتدل است.
قسمت حفاظت شده‌ی انگوران به وسعت ۹۱۲۸۰ هکتار در دامنه‌ی ارتفاعی بالاتر ۱۲۴۰ تا ۳۲۲۰ متر قرار گرفته و متوسط بارندگی آن حدود ۴۵۰ میلیمتر برآورد شدهاست.
کل منطقه انگوران از دو بخش امن به نام‌های بلقیس و گرده تاج تشکیل شدهاست. یک راه باریک مهاجرتی مابین بخش امن بلقیس در منطقه حفاظت شده انگوران و منطقه امن قره بوغ در پناهگاه حیات وحش انگوران وجود دارد که قوچ و میش‌ها برای گذراندن زمستان و بهار از آن استفاده می‌کنند.
وضعیت پوشش گیاهی و جانوری منطقه حفاظت شده و پناهگاه انگوران
پناهگاه حیات وحش انگوران حدود ۲۰۰ نوع پوشش گیاهی گوناگون دارد که مهم‌ترین آنها زرشک، بادام، تنگرس، بنه، خینجوک، کما، درمنه، لاله واژگون، گل حسرت، آویشن، گون و انواع گندمیان هستند. این پناهگاه ۳۰ هزار هکتاری، مکانی امن برای پرندگان است و در آن حدود ۱۰۰ گونه‌ی مختلف پرنده مشاهده شده‌اند که ۱۶ گونه‌ی آنها در معرض خطر انقراض قرار دارند. از جمله مهم‌ترین پرندگان آن «مگس‌گیر قهوه‌ای» است که برای اولین بار در خاورمیانه دیده شدهاست.
پناهگاه کوهستانی انگوران، علاوه بر پرندگان متنوع، گونه‌های جانوری مختلف همچون بز و پاژن، خرس قهوه‌ای، گرگ، باکلان، سیاه گوش، شنگ، کفتار، روباه معمولی، درنا، کبک دری، کبک، دلیجه، عقاب، شاهین، اگرت بزرگ، انواع کوکرها، خوتکا، اردک سبز، حواصیل، افعی زنجانی، افعی دماوندی، کورمان، لاک‌پشت برکه‌ای و زردپره، سس ماهی، سفید رودخانه‌ای و اسبله نیز دارد. در این پناهگاه ۷ گونه دوزیست، لاک‌پشت، مار آبی، سمور و ۸ گونه ماهی نیز دیده شده‌اند.
پناهگاه انگوران، علاوه بر تنوع گیاهی و جانوری، دارای چشمه‌های آبگرم، لاله‌های واژگون، آثار تاریخی، معادن معدن و روستاهای گوناگونی همچون یاستی قلعه، قلعه قوزلو، دربند قاطرچی، قلعه قوشاسوری، قلعه بهستان، دودکش جن، آتشکده آذرگشسب، کوه بلقیس، معادن سرب و روی خاورمیانه، بقایای شهر تاریخی تخت سلیمان نیز هست. تخت سلیمان یکی از مکان‌های باستانی ایران زمین است که در دوره‌ی ساسانیان ساخته شده و جایگاهی مشابه تخت جمشید هخامنشیان دارد.
تصویر
بخش ۹۱ هزار هکتاری حفاظت شده انگوران، ۱۷۱ گونه‌ی گیاهی متنوع دارد که مهم‌ترین آنها درمنه، چوبک، گون، کلاه میرحسن، لاله، شقایق، کما، مرزه، شکرتیغال، گل حسرت، درختان و درختچه‌هایی همچون بنه، بادام، خینجوک، شیرخشت، زرشک، گردو و سنجد هستند.
این منطقه‌ی کوهستانی و تپه ماهوری، از لحاظ تنوع گونه‌های جانوری نیز وضعیت مناسبی دارد و ۱۷۸ گونه‌ی حیوانی در آن دیده شده که برخی از مهم‌ترین آنها عبارتند از: خرس قهوه‌ای، روباه معمولی، سیاه‌گوش، سمور سنگی، کبک دری، کبک چیل، باقرقره، سار، دال، شاه بوف، غاز خاکستری، تنجه، آنقوت، حواصیل، خوتکا، اگرت بزرگ، افعی زنجانی و لاک پشت افغانی.
در منطقه حفاظت شده انگوران چندین رودخانهی متعدد همچون قزل اوزن، انگوران چای، حلب، کاکا و دربند جاری است. این رودخانه‌های پرآب میزبان ماهی‌های گوناگونی همچون سفید رودخانه‌ای، سس، زرده‌پر و اسبله هستند.
تصویر
و اما در آخر…
بهترین زمان بازدید از منطقه‌ی کوهستانی انگوران بهار و تابستان است. بازدید از این منطقه نیاز به مجوز ندارد. اما بهتر است قبل از سفر به آن، با اداره محیط‌بانی ماهنشان تماس بگیرید. برای اقامت پیشنهاد می‌شود به روستاهای اطراف رفته و در انگوران به دلیل وجود حیوانات وحشی کمپ نزنید. بهترین تفریحاتی که در انگوران می‌توانید داشته باشید، دوچرخه سواری، قایق سواری، کوهنوردی و صخره‌نوردی، پرنده‌نگری و جمع آوری گیاهان دارویی و میوه‌های وحشی است.
چنانچه شما به این منطقه‌ی گسترده سفر کرده‌اید و اطلاعات بیشتری درباره‌ی آن دارید، می‌توانید در قسمت نظرات و پیشنهادها آنها را نوشته و در اختیار ما بگذارید. پیشاپیش از همکاری شما سپاس‌گزاریم.
مجله گردشگری اتراق، با هدف آشنایی ایرانیان به جاذبه‌های گردشگری طبیعی- تاریخی کشور زیبای‌مان برپا شدهاست. چنانچه شما نیز دوست دارید با جاذبه‌های دیدنی کشور پهناورمان بیشتر آشنا شوید، در سایت اتراق ثبت نام کرده و با مهم‌ترین رویدادها و مکان‌های گردشگری کشورمان آشنا شوید
