تا حالا درباره‌ی « غار افسانه ایی کلماکره لرستان» چیزی خوانده‌اید؟ می‌دانید کجاست و چه ویژگی‌های خاصی داشته؟ درباره‌ی ماجرای گنج غار کلماکره لرستان چطور؟ چقدر اطلاعات دارید؟
اگر دوست دارید درباره‌ی گنج غار کلماکره لرستان، کاشف غار کلماکره و … اطلاعات بیشتری کسب کنید، با ما در وبلاگ اتراق همراه شوید.
غار کلماکره کجاست؟
غار کلماکره مدفن ششمین گنجینه بزرگ جهان در استان لرستان، شهرستان پلدختر، روستای طاق ملک حسین است. این غار به مساحت ۴۳۰۰ متر، یکی از جاذبه‌های گردشگری شهرستان پلدختر محسوب می‌شود که در دامنه «تپه مله» به ارتفاع ۶۵۰ متر از سطح دریا جا خوش کرده‌است. غار کلماکره به دلیل وجود پیشانی ۱.۵ متر پایین‌تر از دهانه‌اش، سال‌ها از نظرها پنهان مانده بود و توانسته بود گنجینه‌اش را با تمام قوا حفظ کند.
غار کلماکره چگونه کشف شد؟
درباره چگونگی کشف غار اطلاعات حرف و حدیث زیادی وجود دارد. اما گویا در سال ۱۳۶۸ خورشیدی یک شکارچی یا چوپان به نام « عزیز کلماکره‌ای» زمانیکه در حال تعقیب بزی بوده به طور اتفاقی این غار را در دامنه‌ی تپه مله کشف می‌کند. در ابتدای غار یک سکه‌ی باستانی پیدا کرده و به یک عتیقه فروش، آن را نشان داده و متوجه‌ی ارزش بالایش می‌شود.
بار دوم شکارچی با تجهیزات بیشتر به غار باز می‌گردد و با تفنگ به سقف غار شلیک می‌کند، ناگهان مقدار زیادی سکه‌ی طلا و نقره بر سرش فرو می‌ریزد. او سال‌ها کارش بیرون بردن عتیقه و فروختن آنها بود تا اینکه دستگیر می‌شود.
متأسفانه سازمان میراث فرهنگی دیر متوجه‌ی وجود غار کلماکره لرستان شد و زمانیکه گروهی محافظ را راهی غار کرد، تقریبا تمامی گنجینه غار کلماکره لرستان، یعنی سکه‌ها، مجسمه‌های نقره‌ای از اشکال حیوانات و جام‌های نقره‌ای توسط افراد محلی و قاچاقچیان دزدیده شده‌بود. گفته می‌شود، برخی از سودجویان حتی سقف و دیواره‌های غار را کنده و با خود برده و به غار آسیب زده بودند.
اما در فیلم مستندی که درباره غار کلماکره ساخته شده، عزیز کلماکره‌ای را یک راننده ماشین سنگین و از اهالی روستاهای اطراف معرفی می‌کند. وی می‌گوید که از سال ۱۳۵۰ توسط عمویش با این غار آشنا شده بود.
در نهایت سال ۱۳۵۷ دل به دریا زده و وارد غار می‌شود. عزیز کلماکره‌ای می‌گوید پس از بار دومی که بارانی از سکه طلا و نقره بر سرش فرو ریخته، متوجه می‌شود، خودش به تنهایی نمی‌تواند این حجم از اشیا باستانی را خارج کند!
پس داستان غار را برای پسرعمه‌اش می‌گوید و با هم شروع به کشف و فروش اشیاء باستانی غار می‌کنند. او معتقد بود که حداقل ۸ یا ۹ انبار دیگر اشیاء باستانی در غار وجود داشته که با دستگیری آنها موفق به کشف آنها نشدند.
متأسفانه در سال‌های ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۲، بخش زیادی از اشیا غار کلماکره به غارت رفت و زمانیکه سازمان میراث فرهنگی حضور یافت، چیزی دیگر باقی نمانده بود. براساس گزارش‌ها، گفته می‌شود روزانه ۵۰ تا ۷۰ نفر در غار مشغول چپاول ان آثار گرانبها و ارزشمند بودند!
درباره تاریخچه غار کلماکره لرستان چه می‌دانید؟
غار کلماکره لرستان یک غار پر رمز و راز با قدمت ۲۷۰۰ ساله است. گروهی معتقد هستند، این غار مدفن ثروت پادشاهان ساسانی بوده و یکی از مهم‌ترین خزائن ایران باستان در دوره‌های هخامنشیان و ساسانیان بوده، اما گروهی دیگر باور دارند، قدمت غار به دوران ماقبل از هخامنشیان و دوران نوعیلامیان بر می‌گردد و می‌گویند غار کلماکره، گنجینه میراث یا هدایای پادشاهان مختلف بوده‌است.
روایت سومی نیز وجود دارد که در آن کاوشگران معتقد هستند، گنجینه‌های غارکلماکره، در واقع خزانه دولت هخامنشیان بوده که در شهر شوش نگهداری می‌شده‌است. با جنگی که در منطقه بابل و بین‌النهرین اتفاق افتاد و پیروزی کوروش، تمام خزائن معابد بابل از شوش به این غار منتقل شده‌اند.
روایت دیگری نیز درباره‌ی اشیا غار کلماکره لرستان وجود دارد و گفته می‌شود، در زمان حمله‌ی اسکندر، تمامی گنجینه هخامنشیان به این غار منتقل شدند و ۴ نگهبان به صورت مخفیانه از آن حفاظت می‌کردند. حتی پس از کشف غار در سال ۱۳۶۸ خورشیدی، هنوز آثاری از این ۴ نگهبان باقی مانده بود. علاوه‌براین در قسمت خاکی ابتدای غار بنابه نظر یکی از باستان‌شناسان، گورستانی با ۱۲ قبر نیز کشف شده‌است.
چرا به آن غار کلماکره می‌گویند؟
در زبان لری، «کلما» به معنای محل زندگی کل یا پاژن و «کره» به معنای درخت انجیر وحشی است. در دهانه‌ی غار نیز درخت انجیر وحشی وجود دارد. به طور کلی می‌توان گفت: کلماکره یعنی جایی که کل یا پاژن در آن زندگی می‌کند و درخت انجیر وحشی نیز در آنجا روییده است.
اشیا غار کلماکره لرستان
به طور کلی اشیا غار کلماکره شامل پیکره‌ها، بشقابها، کاسه‌های ماهی مشهور، تنگ‌های نقره‌ای و ریتون، تعدادی مجسمه نقره‌ای از اشکال حیوانات و جام‌های نقره‌ای هستند. معروف‌ترین شیء نفیسی که در غار پیدا شد، جام شیردال است که به آن سلطان کلماکره نیز می‌گویند. دولت آمریکا در سال ۱۳۹۴ به نشانه‌ی حسن نیت این شیء قیمتی را به ایران بازگرداند.
بخشی از اشیاء کشف شده در غار کلماکره لرستان، نقاب‌ها هستند که به نظر می‌رسد از آنها در مراسم آیینی همچون بالماسکه استفاده می‌کردند. قدمت این نقاب‌ها به نیمه نخست هزاره پیش از میلاد بر می‌گردد. این نقاب‌ها در موزه ایران باستان نگهداری می‌شوند.
در کنار ظرف‌ها، جام‌ها و تکوک‌ها، اشیای نقره‌ای کشف شده، پیکره‌های جانوران مختلف نیز پیدا شده که از آنها برای افشاندن مایعات مقدس استفاده می‌کردند.
گفته می‌شود اشیا غار کلماکره یکی از ۶ گنجینه بزرگ کشف شده در جهان هستند و تخمین زده شده حدود ۵ هزار آثار باستانی از غار کشف شده که تنها ۱۰ درصد آن در موزه‌های داخل کشور نگهداری می‌شوند و بخش زیادی از آنها در موزه‌های مشهور خارجی هستند. به طور مثال، ۳۰ قطعه از آنها در موزه لوور پاریس، ۳۰ قطعه در موزه متروپولیتن نیویورک، ۲ قطعه در موزه کیوتو ژاپن و … به نمایش گذاشته شده‌اند.
در موزه‌های داخلی کشور نیز ۱۱۴ عدد در موزه فلک الافلاک خرم آباد، ۱۰۰ عدد در موزه ایران باستان تهران، ۲ عدد در موزه ایلام و ۲ عدد دیگر در موزه تبریز نگهداری می‌شوند.
و اما در آخر…
غار کلماکره یکی از غارهای شاخص و مهم ایران است که در تاریخ ۲۲ مرداد ۱۳۸۴ به عنوان یک اثر ملی به ثبت رسیده‌است. متأسفانه حجم بسیار زیادی از آثار نفیس و ارزشمند غار، در اثر بی‌تدبیری مسئولین در موزه‌های خارج از کشور نگهداری می‌شوند.
چنانچه شما اطلاعات بیشتری از این غار دارید، می‌توانید در قسمت نظرات و پیشنهادها، آنها را نوشته و در اختیار ما بگذارید. پیشاپیش از همکاری شما سپاس‌گزاریم.
مجله گردشگری اتراق، با هدف آشنایی بیشتر ایرانیان مشتاق و علاقه‌مند به این آب و خاک راه اندازی شده‌است. اگر شما نیز دوست دارید درباره‌ی کشور پهناورمان بیشتر بدانید، می‌توانید در سایت اتراق ثبت نام کنید و از مهم‌ترین رویدادها و مکان‌های گردشگری کشورمان باخبر شوید.
