«پارک ملی و پناهگاه حیات وحش کلاه قاضی» یکی از جاهای دیدنی طبیعت استان اصفهان محسوب می‌شود. این منطقه‌ی ۵۰۹۱۱ هکتاری، از دوره صفویه به عنوان شکارگاه سلطنتی استفاده می‌شد. کافی است سری به کتاب «تاریخ مسعودی» به قلم «مسعود میرزا ظل‌السطان» پسر بزرگ ناصرالدن شاه قاجار بزنید؛ تا متوجه‌ی شکوه و عظمت آن شوید. اگر دوست دارید، درباره‌ی منطقه‌ی ۵۱ هزار هکتاری کلاه قاضی بیشتر بدانید، با ما در وبلاگ اتراق همراه شوید.
پارک ملی و پناهگاه حیات وحش کلاه قاضی کجاست؟
پارک کلاه قاضی در ۳۶ کیلومتری جنوب شرقی شهر اصفهان واقع شده و ساده‌ترین مسیر دسترسی به آن جاده اصفهان-شهرضا است. سیمای طبیعی آن از کوهستان‌ها، صخره‌های پرشیب، مرتفع و دشت‌های وسیع و هموار تشکیل شده‌است.
تاریخچه پارک ملی و پناهگاه حیات وحش کلاه قاضی
کل منطقه کلاه قاضی، مساحتی حدود ۵۱ هزار هکتار دارد و به دلیل شرایط توپوگرافی خاصش، از دوره شاه عباس به عنوان شکارگاه سلطنتی مطرح بود. ظل‌السطان، حاکم اصفهان در کتاب خاطراتش از شکوه و عظمت این منطقه بارها سخن گفته‌است.
باتوجه به تعداد بالای آهو و پاژن در کلاه قاضی و وجود زیستگاه مناسب صخره‌ای-کوهستانی، شورای عالی شکاربانی و نظارت بر صید کل، در سال ۱۳۴۶، کل مجموعه پارک را تا کوه صفه در جنوب غربی اصفهان به عنوان منطقه قرق شده اعلام کرد.
منطقه کله قاضی در سال ۱۳۴۸، به منظور مدیریت بهتر به دو قسمت پناهگاه حیات وحش و منطقه حفاظت شده تقسیم شد. در سال ۱۳۵۴ بخش محافظتی پارک نامش به پناهگاه حیات وحش تنزل پیدا کرد. اما این پایان ماجراهای منطقه کلاه قاضی نبود.
در سال ۱۳۶۹ بخش حفاظت شده‌ی آن به عنوان منطقه آزاد معرفی شد. اما ۶ سال بعد در سال ۱۳۷۴، ۴۱۱۸۴ هکتار آن به عنوان پارک ملی و ۳۷۲۶ هکتارش به عنوان پناهگاه حیات وحش اعلام شد. سرانجام در سال ۱۳۷۶، طی مصوبه شورای عالی محیط زیست، این منطقه به عنوان پارک ملی انتخاب گردید.
پارک ملی کلاه قاضی در دامنه‌ی ارتفاعی ۱۵۰۰ تا ۲۵۳۴ متر با میزان بارندگی ۱۰۰ میلیمتر واقع شده و وضعیت اقلیم آن فراخشک معتدل است. این منطقه از دو رشته کوه به نام‌های کلاه قاضی و «شیدان» و یک دشت وسیع به نام «صحرای سفید» تشکیل شده‌است. پارک کلاه قاضی از شرق تحت تأثیر کویر و از غرب، اکوسیستم منطقه‌ی زاگرس روی آن اثر می‌گذارد.
«پناهگاه حیات وحش کلاه قاضی» به وسعت ۳۷۲۶ هکتار از دو بخش جدا از هم تشکیل شده‌است. این منطقه در دامنه‌ی ارتفاعی ۱۵۴۰ تا ۱۸۴۰ متر واقع شده و از لحاظ وضعیت آب و هوا و میزان بارندگی با پارک ملی کلاه قاضی اصفهان وضعیت یکسانی دارد.
مهم‌ترین جاذبههای پارک ملی کلاه قاضی اصفهان
در پارک ملی کلاه قاضی اصفهان، شما می‌توانید شاهد جاذبههای گردشگری متنوع باشید که در این قسمت به مهم‌ترین آنها اشاره خواهیم کرد:
- رشته کوه کلاه قاضی
- ذخایر فسیلی منطقه
- گونه های جانوری و گیاهی
وضعیت پوشش جانوری پارک ملی و پناهگاه حیات وحش کلاه قاضی
منطقه‌ی کلاه قاضی در گذشته زیستگاه پلنگ بود. به گونه‌ای که در اوایل دهه ۷۰ خورشیدی، ۱۵ قلاده پلنگ در منطقه دیده شده‌بود. اما با شکار بی‌رویه‌ی شکارچیان غیرمجاز و محاصره شدن پارک و پناهگاه توسط شهرک‌های مسکونی و نظامی، در دهه ۸۰ خورشیدی، تعداد پلنگ‌های آن به زیر ۵ قلاده رسید.
علاوه بر پلنگ، ۱۸۶۲ رأس کل و بز، ۵۸ رأس قوچ و میش و ۱۵۵۱ رأس آهو نیز در این منطقه‌ی ۵۱ هزار هکتاری زندگی می‌کنند. بز و پازن، گونه‌های شاخص جانوری پارک ملی کلاه قاضی هستند. به صورت کلی می‌توان گفت: پارک ملی کلاه قاضی میزبان ۱۷ گونه پستاندار، ۴۴ گونه پرنده، ۱۱ گونه خزنده و ۱ گونه دوزیست به نام وزغ سبز عربی است.
پاژن، گونه‌ی شاخص پناهگاه حیات وحش کلاه قاضی است. از دیگر حیوانات مهمی که در این منطقه‌ی ۳۷۰۰ هکتاری وجود دارند، می‌توان به قوچ و میش اصفهان، آهو، پلنگ، خرکوش، گرگ، کفتار، شغال، تشی، روباه معمولی، گربه وحشی، کبک، تیهو، انواع پرندگان شکاری، مار جعفری، مار پلنگی و لاک‌پشت اشاره کرد.
پوشش گیاهی پارک ملی کلاه قاضی اصفهان
پارک ملی کلاه قاضی اصفهان ۲۵۳ گونه‌ی گیاهی متعلق به ۱۹۲ جنس از ۴۶ خانواده دارد. مهم‌ترین گونه‌های گیاهی آن عبارتند از: بادام، انجیر وحشی، بنه، بادامک، تنگرس، درمنه، لاله وحشی، شقایق، بارهنگ، گل گندم، علف شور، مریم گلی، آویشن، تاج خروس، خاکشیر، شوکران، شنگ، کاکوتی، گل گاوزبان، ریواس، خارشتر، ختمی و انواع گون‌ها.
با توجه به وضعیت آب و هوایی یکسان که در پارک و پناهگاه کلاه قاضی وجود دارد، گونه‌های گیاهی پناهگاه مشابه پارک هستند. با این حال؛ مهم‌ترین گونه‌های گیاهی آن عبارتند از: انجیر وحشی، بادام، بید، شیپوری، خارشتر، زنبق بیابانی، درمنه، اسپند، شنگ، انواع گندمیان، کلاغک، سیلن، گون، علف شور، ریواس، مریم گلی، غاز باقی، بومادران، گاوزبان، زنبق بیابانی و چوبک.
بهترین زمان بازدید از پارک ملی و پناهگاه حیات وحش کلاه قاضی اصفهان
بهترین زمان بازدید از پارک و پناهگاه کلاه قاضی، فصل بهار است. مدت زمان آن نیز چیزی حدود ۲ تا ۳ ساعت خواهد بود. اما به یاد داشته باشید قبل از بازدید، باید از اداره محیط زیست اصفهان مجوز بگیرید. برای دریافت مجوز باید ۴۰ کیلومتر در مسیر شاهرضا رانندگی کرده، نرسیده به پلیس‌راه و دوراهی شهرک صنعتی مبارکه، محیط بانی اصلی کلاه قاضی را مشاهده خواهید کرد.
و اما در آخر…
پارک ملی و پناهگاه حیات وحش کلاه قاضی دارای تنوع گیاهی و جانوری مناسبی است. این منطقه به دلیل نزدیکی به مراکز جمعیتی، دانشگاهی، دسترسی راحت، یک فضای مناسب برای انجام فعالیت‌های مختلف گردشگری، پژوهشی و دانشگاهی است.
چناچه شما نیز به این منطقه سفر کرده و اطلاعات بیشتری از آن دارید، می‌توانید در قسمت نظرات و پیشنهادها، آنها را نوشته و در اختیار ما بگذارید. پیشاپیش از همکاری شما سپاس‌گزاریم.
مجله گردشگری اتراق، با هدف آشنایی بیشتر ایرانیان مشتاق و علاقه‌مند به این آب و خاک راه اندازی شده‌است. اگر شما نیز دوست دارید درباره‌ی کشور پهناورمان بیشتر بدانید، می‌توانید در سایت اتراق ثبت نام کنید و از مهم‌ترین رویدادها و مکان‌های گردشگری کشورمان باخبر شوید.
منبع: wikipedia
