«ذخیرهگاه زیستکره ارژن و پریشان» یکی از ذخیرهگاههای زیستکره یونسکو در ایران است که در نزدیکی شهر توریستی شیراز در استان فارس واقع شدهاست. این منطقهی حدودا ۵۹ هزار هکتاری، از دو دریاچهی مهم و اراضی دشتی و کوهستانی تشکیل شده و دارای ویژگیهای بسیاری متنوعی است. چنانچه شما نیز دوست دارید در این باره بیشتر بدانید، با ما در وبلاگ اتراق همراه باشید.
ذخیرهگاه زیستکره ارژن و پریشان کجاست؟
همانطور که اشاره شد، ذخیرهگاه زیستکره ارژن و پریشان در ۶۰ کیلومتری از شیراز استان فارس واقع شدهاست. راه ارتباطی استان فارس با استانهای خوزستان و بوشهر از حاشیه این منطقه حفاظت شده میگذرد. در شمال آن، روستای دشت ارژن و در غربش، در فاصلهی حدود ۱۲ کیلومتری شهر کازرون قرار دارد.
دربارهی ذخیرهگاه زیستکره ارژن و پریشان بیشتر بدانید!
این منطقه به وسعت ۱۹۱ هزار هکتار در سال ۱۳۵۱ به عنوان پارک بینالمللی انتخاب شد. اما در سال ۱۳۵۳، وسعت آن به حدود ۵۹۲۷۹ هکتار کاهش یافت و به عنوان پارک ملی ارژن و پریشان معرفی شد. ۱ سال بعد در سال ۱۳۵۴ در لیست شبکه جهانی ذخیرهگاههای زیستکره یونسکو قرار گرفت و سال بعدش یعنی ۱۳۵۵، ۲ تالاب ارژن و پریشان در فهرست تالابهای بینالمللی کنوانسیون رامسر به ثبت رسیدند.
ذخیرهگاه زیستکره ارژن و پریشان چه ویژگیهایی دارد؟
مهمترین زیستگاههای این منطقهی ۶۰ هکتاری، ۲ تالاب به نامهای ارژن در شمال شرقی و پریشان در جنوب غربی و ارتفاعات میانکتل در بخش مرکزی هستند. همانطور که گفته شد، اختلاف ارتفاع و آب و هوای این ذخیرهگاه، موجب تنوع پوشش گیاهی و جانوری منطقه شدهاست. به گونهای که در آن حدود ۴۰۷ گونه گیاهی و ۳۹۸ گونه جانوری شناسایی شدهاند. این منطقه ۲۹ روستا دارد که ۱۷ روستای آن در اطراف تالاب پریشان قرار دارند.
پوشش گیاهی و جانوری ذخیرهگاه زیستکره ارژن و پریشان
همانگونه که گفته شد، در ذخیرهگاه زیستکره ارژن و پریشان حدود ۴۰۷ گونهی گیاهی شناسایی شدهاند. درختان سروکوهی در بلندترین ارتفاعات آن؛ یعنی حدود ۲۹۰۰ متر، کمی پایینتر، جنگلهای بلوط ایرانی و در مناطق کم ارتفاع ۸۰۰ متر از سطح دریا در اطراف تالاب پریشان، درختان کنار وجود دارند.
البته درختان کُنار در گذشته به صورت گسترده و وسیع بودند، اما امروزه تعداشان بسیار کم شدهاست. از جمله گونههای مهم دیگر منطقه میتوان به زبان گنجشک، بادام، بنه، کیکم، ارژن، تنگرس، آلاله آبزی، ارس، جگن، یال اسبی و بارهنگ اشاره کرد.
این ذخیرهگاه زیستکره به دلیل وجود دو تالاب در آن، تنوع زیستی بسیار خوبی دارد. به گونهای که بالغ بر ۲۰۰ گونه پرنده در انواع مهاجر و بومی در این منطقه شناسایی شدهاند. تنوع پرندگان بیشتر در مناطق حاشیهی دو تالاب بینالمللی و ارتفاعات مرکزی وجود دارد. علاوه براین به دلیل اختلاف ارتفاع و تفاوت آب و هوا ۴۹ گونه پستاندار در ذخیرهگاه زیستکره ارژن و پریشان وجود دارند.
مهمترین حیواناتی که در این ذخیرهگاه ۶۰ هکتاری هستند، عبارتند از : قوچ، میش، پاژن، آهو، خدنگ، خرس قهوهای، گراز، پلنگ، انواع مار، ۳ گونه دوزیست شامل قورباغه مردابی، وزغ سبز و قورباغه درختی، ۳۷ گونه خزنده
در گذشته، دشت ارژن بهترین زیستگاه گونهی منقرض شدهی شیر ایرانی بودهاست. « ویلیامتوماس بلانفورد» جانورشناس قرن نوزدهم میگوید: “هرسال تعداد ۴ تا ۵ شیر در منطقه دشت ارژن شکار میشد و بچه شیرها را در بازار شیراز به فروش میرساندند”
در سال ۱۳۶۰ منطقهای حدودا ۶۰۰ هکتار از جنگلهای بلوط را به منظور احیای گوزن زرد ایرانی محصور کردند. ۱۳ سال بعد در سال ۱۳۷۳، ۱۷ رأس گوزن زرد ایرانی از پناهگاه حیات وحش دشت ناز ساری به میانکتل آورده و در محوطه رهاسازی شد. جمعیت گوزنهای زرد در سال ۱۳۸۹ به ۷۵ رأس رسید. اما به طور کلی با توجه به عدم تطابق تعداد گوزنها و وسعت منطقه، کهولت سن برخی از گوزنها و … جمعیت این گونه در منطقه تا حدودی کاهش یافت.
و اما در آخر…
در این مقاله سعی کردیم شما را با یکی دیگر از مناطق حفاظت شده کشور، ذخیرهگاه زیستکره ارژن و پریشان آشنا سازیم. این منطقه به دلیل نزدیکی به شیراز، راههای دسترسی مناسب، تنوع زیستی، وجود دو تالاب بینالمللی از مناطق جذاب کشور برای بازدید است. چنانچه شما به این ذخیرهگاه سفر کردهاید و اطلاعات بیشتری از آن دارید، میتوانید در قسمت نظرات و پیشنهادها آن را نوشته و در اختیار ما بگذارید. پیشاپیش از همکاری شما بسیار سپاسگزاریم.
مجله گردشگری اتراق، با هدف آشنایی ایرانیان به جاذبههای گردشگری طبیعی- تاریخی کشور زیبایمان برپا شدهاست. چنانچه شما نیز دوست دارید با جاذبههای دیدنی کشور پهناورمان بیشتر آشنا شوید، در سایت اتراق ثبت نام کرده و با مهمترین رویدادها و مکانهای گردشگری کشورمان آشنا شوید.
