باغ نظر که به موزه پارس نیز شهرت دارد، یکی از جاهای دیدنی شیراز در استان فارس در دوره زندیه و محل دفن کریم خان زند، موسس سلسله زندیه است. این موزه، قدیمیترین موزه شیراز بوده و به اسامی مختلفی همچون باغموزه، باغ شاهزاده، عمارت کلاهفرنگی شیراز، آرامگاه وکیل، عمارت چهارفصل یا باغ حکومتی شهرت دارد.
ما در وبلاگ اتراق میخواهیم درباره این موزه قدیمی شیراز، اطلاعات جالب و مفیدی به شما ارائه بدهیم. پس همراه ما باشید.
معرفی باغ نظر شیراز
این باغ به اسامی مختلفی همچون باغموزه، باغ شاهزاده، عمارت کلاهفرنگی، آرامگاه وکیل، عمارت چهارفصل یا باغ حکومتی شهرت دارد. باغ نظر شیراز، شباهت زیادی به باغهای ایرانی، همچون باغ ارم دارد. شواهد نشان میدهد که کریم خان این باغ را تبدیل به محل سکونت خود کرده بود. این باغ در آن دوره، آنچنان رونق داشت که کریم خان، دستور ساخت ارگ کریمخانی، دیوان خانه و عمارت هشت ضلعی کلاه فرنگی در محوطه باغ را داد. از این مکان در گذر زمان، برای برگزاری مراسم مختلف رسمی و مقر حکومت حاکمان دوره زندیه استفاده میشد.
باغ نظر در دوره قاجاریه، یکی از زیباترین باغ های شیراز بود. به گونهای که « حسین علی میرزا فرمانفرما» فرزند فتحعلی شاه در شمال غربی باغ، ساختمانهایی به نام «آیینه» و «خورشید» ساخت. متأسفانه در شرایط کنونی، تنها عمارتی که در باغ باقی مانده، عمارت کلاه فرنگی است که به موزه پارس شیراز نیز شهرت دارد.
عمارت کلاه فرنگی، به قدیمیترین موزه شیراز شهرت دارد و در آن اشیایی از دوران پیش و پس از اسلام نگهدری میشود.
باغ نظر در طول تاریخ کاربری متفاوتی داشته و به همین دلیل به اسامی گوناگونی همچون باغ حکومتی، باغ شاهزاده، آرامگاه وکیل و باغ موزه نامیده شد.
باغ نظر شیراز یکی از باغهای ایرانی است که امروزه فقط وسعتی برابر با ۷۷۰۰ مترمربع از آن باقی ماندهاست. درختان سر به فلک کشیده سرو باغ نظر، این باغ را تبدیل به یک فضای رویایی کردهاست. کافی است در باغ قدم بزنید تا از بوی بهارنارنجها سرمست شوید. در کنار درختان سرو و بهارنارنجها، گلهای زیادی نیز در حیاط کاشته شده که فضای آن را زیباتر کردهاست. سیستم آبرسانی باغ، یکی از بخشهای جالب موزه پارس است که به آب قنات رکن آباد متصل شدهاست.
در کنار زمین سنگ فرش این باغ روحنواز، درختانی نیز در این مجموعه نگهداری میشوند که در «سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری» به درختان کهن شهرت داشته و به ثبت رسیدهاند.
باغ نظر از چه بخشهایی ساخته شده است؟
زیبایی باغ نظر فقط به درختکاری و گل کاری آن محدود نمیشود. این باغ بخشهای مختلفی دارد که در این قسمت به معرفی آنها میپردازیم.
موزه پارس یا عمارت کلاه فرنگی
موزه پارس یا عمارت کلاه فرنگی یک عمارت کوچک چند ضلعی است که به دستور کریم خان زند در وسط باغ ساخته شد. این بنا روی یک سکو به ارتفاع ۱.۵ متر قرار گرفته و برای ورود به آن باید از چند پله بالا بروید. اضلاع این عمارت با یکدیگر برابر نبوده و نمای بیرونی آن با کاشیهای زیبا که روی برخی از آنها، تصاویری از شکارگاه و داستان به تخت نشستن سلیمان گفته شده، طراحی کردهاند.
نمای داخلی بنا، دارای یک تالار مرکزی گنبددار و چهار شاهنشین جانبی است که حد فاصل هرکدامشان یک اتاق وجود دارد. یک حوض یکپارچه از سنگ مرمر نیز در وسط عمارت ساخته شدهاست.
مقبره کریم خان زند در موزه پارس شیراز
پس از مرگ کریم خان زند، بنا به وصیت خودش، او را در عمارت کلاه فرنگی، شاهنشین شرقی دفن کردند و نام محلی که او را به خاک سپردند، آرامگاه وکیل نامیدند. اما در سال ۱۲۰۶، آقا محمدخان، به دلیل کینهای که از کریم خان داشت، پس از به قدرت رسیدنش، مدفن او را نبش قبر کرده و استخوانهایش را در آورد و به کاخ گلستان در محلی پر رفت و آمد منتقل کرد تا هر روز روی مدفن او پا گذاشته شود و به قول معروف به کریم خان زند، بیاحترامی کنند. پس از به قدرت رسیدن رضاشاه و فروپاشی قاجار، رضاشاه دوباره قبر را باز کرده و استخوانها کریم خان را از آنجا خارج و به مدفن اصلیاش بازگرداند.
در موزه پارس چه اشیایی نگهداری میشود؟
اشیایی که در داخل موزه پارس قرار دارند، متعلق به دوران قبل و پس از اسلام است. آثار تاریخی محوطه درونی باغ عبارتند از:
- چند نقاشی لاکی از نقالشان مشهور دوره زندیه
- تابلویی مشهور از کریم خان زند
- شمشیر کریم خان
- قران ۱۷ منی درواز قرآن شیراز
- مجموعهای از نقاشیهای آبرنگ شاعر و نویسنده معاصر «لطفعلی صورتگر»
- مجموعه ۳۰ جلد از قرآن به خط « یحیی الجمالی الصوفی»
- قرآن به خط عثمان، خلیفه سوم مسلمانان که چندین قطره خون به هنگام قتلش روی آن ریخته شده است.
- ۱۳ برگ از منتخبات مثنوی معنوی که به خط ملاصدرا نوشته شدهاست
- قباله ازدواج « میرزا حسن مستوفی الممالک»، یکی از رجال قاجار که نزد رضاشاه بسیار احترام داشت.
در محوطه بیرونی موزه پارس نیز آثار تاریخی متنوعی وجود دارد که عبارتند از:
- یک لوح تاریخی مدور و استوانهای شکل که متعلق به ۳ دوره سلجوقی، صفویه و قاجاریه است.
- یک سنگ نوشته تاریخی رامگرد که قدمت آن به سال ۵۷۰ هجری قمری بر میگردد.
- سنگ ازار کاخ خورشید که تصویر دو شیر روی آن دیده می شود. روی آن، نقوش برجسته شخصیتهای پهلوانان گرزدین وند حاضر در نبرد با امپراتوری عثمانی، پهلوان موسی خمیس گرزدین وند و … وجود دارد. این ازاره به عنوان بزرگترین اثر سنگی تاریخی موجود در محوطه باستانی است.
باغ نظر شیراز کجاست؟
موزه پارس یا باغ نظر شیراز در نزدیکی ارگ کریم خانی قرار دارد. برای دسترسی به آن میتوانید از وسایل عمومی یا خودروی شخصی استفاده کنید. نزدیکترین مترو به موزه پارس، ایستگاه مترو زندیه است که در فاصله ۵۰۰ متری از آن قرار دارد. چنانچه قصد دارید با اتوبوس به این منطقه بروید، باید در ایستگاه شهدا پیاده شده و باقی مسیر را پیاده طی کنید.
جاهای دیدنی اطراف موزه پارس شیراز
از جمله جاهای دیدنی اطراف موزه پارس شیراز می توان به ارگ کریم خانی، بازار وکیل، حافظیه، مسجد نصیرالملک اشاره کرد.
بهترین زمان بازدید از باغ نظر یا موزه پارس شیراز
از آنجا که شیراز یک شهر چهارفصل است. در هر موقع سال که به این منطقه سفر کنید، جذابیت خاص خودش را دارد. اما بهترین زمان سفر به شیراز بهار و به خصوص اردیبهشت ماه است.
و اما در آخر…
باغ نظر، یکی از جاذبههای گردشگری شیراز است که در سال ۱۳۱۴ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. این باغ زیبا و محل دفن کریم خان زند، در نزدیکی ۴ بنای ارگ کریم خانی، بازار وکیل، حافظیه، مسجد نصیرالملک قرار دارد و یکی از باغهای مشهور شیراز است.
چنانچه قصد سفر به شیراز، شهر بهارنارنجها را دارید، کافی است با ما در آژانس مسافرتی اتراق همراه شوید.
اتراق یک انتخاب مطمئن و متفاوت برای افراد میانسال است که به آنها کمک میکند با علایق مختلف، سفری مطلوب و متفاوت را تجربه کنند.
کافی است یک بار در سفرهای ایرانگردی، همراهمان شوید تا به همسفران همیشگی ما تبدیل شوید. پس ثبت نام کنید و با ما همراه شوید.
منبع: wikipedia