شهر باستانی دارابگرد استان فارس، یکی از اولین شهرهای مدور دنیا و قدیمیترین شهرهای ایران است که قدمت آن به ۲۶۰۰ سال قبل و دوره هخامنشیان بر میگردد. این شهر تاریخی، نخستین پایتخت سلسله ساسانیان بودهاست.
اگر میخواهید اطلاعات بیشتری درباره محل شهر، آثار باستانی شهر دارابگرد، وجه تسمیه آن کسب کنید با ما در وبلاگ اتراق همراه باشید.
شهر داراب کجاست؟
با شنیدن نام دارابگرد، اولین چیزی که در ذهن ما تداعی میشود، شهر داراب است. این شهر با بیش از ۱۰۰ اثر تاریخی و طبیعی، در جنوب شرقی استان فارس قرار دارد. در حوالی این شهر، ۳۰۰ محوطه باستانی و ۳۰ سکونتگاه هزار ساله وجود دارد.
داراب در فاصله ۲۴۰ کیلومتری از شیراز و ۳۱۵ کیلومتری از بندرعباس قرار دارد و هم مرز با دو استان کرمان و هرمزگان است.
شهر باستانی دارابگرد کجاست؟
شهر تاریخی دارابگرد استان فارس در ۶ کیلومتری از شهر داراب قرار دارد.
در مورد شهر باستانی دارابگرد چه می دانید؟
دارابگرد همانطور که اشاره شد، قدمتی ۲۶۰۰ ساله دارد و در عصر هخامنشی در دشتی وسیع و حاصلخیز به نام «هشیوار» ساخته شد. این شهر، یکی از ۵ شهرستان ایالت پارس در ایران قدیم بوده و توسط داریوش اول به دلایل امنیتی و با الهام از شهرهای قدیم بین النهرین به صورت گرد ساخته شد.
مساحت دارابگرد، حدود ۳۲ کیلومترمربع بوده و دیوارههایی از ملات گل رس، سنگ و آهک پیرامون آن را تشکیل دادهاست. این ملات آنچنان محکم بوده که دیواره ۱۰ متری آن پس از ۲۶۰۰ سال فقط در اثر فرسایش، ۳ متر آن ویران شده و هنوز دیواری مخروطی شکل به ارتفاع ۷ متر دور این شهر استوار باقی ماندهاست.
علاوه بر وجود این دیوار مخروطی شکل، خندقی به ابعاد ۱۰ متر عمق و ۵۰ متر عرض به دور شهر وجود داردذ که به طور دائم با آب رودخانه رودبال پر میشد. در آب این خندق، گیاهانی وجود داشته که هنگام شنا در آن، به دور دست و پای افراد میپیچیده و امکان شنا را از آنها میگرفت. در واقع، وجود این گیاهان در آب، حکم یک سپر دفاعی دیگر پیرامون شهر داشت.
شهر تاریخی دارابگرد در دوران هخامنشیان بسیار پررونق بود. این شهر تحت حکومت آریامنه قرار داشت. در دوران سلوکیان و اشکانیان، دارابگرد حکومت نیمه مستقل داشت و پادشاه آن از حاکم پارس اطاعت میکرد.
آخرین امیری که در دارابگرد حکومت کرد، فردی به نام «پیری» بود که متعلق به دوره اشکانیان بود. پس از او اردشیر بابکان، موسس سلسله ساسانیان، بر این شهر تسلط پیدا کرد و پس از کنترل سرتاسر ایران، دارابگرد را به عنوان پایتخت حکومت ساسانیان انتخاب کرد.
این شهر در دوره ساسانیان بسیار اهمیت داشت و اغلب آثار باستانی شهر دارابگرد به این دوره تاریخی بر میگردد. در این شهر همانند شهر باستانی استخر، یک ضرابخانه ساخته شد که تا دوران اسلامی در این شهر دایر بود و فعالیت اقتصادی میکرد.
بنا برآنچه مورخان و تاریخنویسان میگویند، شهر باستانی دارابگرد، تا قرون پنجم و ششم هجری-قمری آباد و پررونق بوده، اما در پی حمله سلجوقیان، این شهر مدور با خاک یکسان شد و مردم ابتدا از دارابگرد به «تنگ رمبه» و سپس داراب فعلی نقل مکان کردند.
دروازههای شهر باستانی دارابگرد
شهر دارابگرد ۲ دروازه اصلی و ۲ دروازه فرعی داشته که تمامی این ۴ دروازه در ۴ جهت اصلی قرار داشتند. ۲ دروازه که مهمتر بودند در جهت غربی-شرقی و ۲ دروازه دیگر در جهت شمال و جنوب شرق قرار داشتند. از دروازههای شمال و جنوب برای ورود آب مورد نیاز و خروج آب زائد استفاده میشد. دروازه شرقی که به دروازه خورشید شهرت داشت، در سمت راهی که به آتشکده آذرخش ختم میشد، قرار داشت. دروازه غربی از همه دروازهها مهمتر بوده و برای تماس با خارج از شهر از آن استفاده میشد.
در مقابل دروازهها پلهای متحرک وجود داشته که در شب و زمانیکه دشمن حمله میکرده، این پلها جمع میشدند.
وجه تسمیه دارابگرد چیست؟
داراب به معنای جایی که آب فراوان دارد یا رب النوع آب معنی شدهاست. درباره دارابگرد مورخان میگویند که نام منطقه در ابتدا «دارابگرد» یا «دارابجرد» بوده و دلیل این نام گذاری نیز این بوده که این ولایت توسط «داراب یا همان داریوش کبیر» اداره میشدهاست. لفط «گرد» یا «جرد» به معنای شهر بوده و دارابگرد، یعنی شهر داراب!
برخی دیگر معتقد هستند که چون داریوش بزرگ این شهر را به صورت دایره ساخته بوده به آن «دارابگرد» میگفتند.
اما عدهای دیگر فکر میکنند که «گرد» تصحیح شده لفظ «کرد» به معنای ساختن است. بنابراین دارابگرد، یعنی شهری که داراب آن را ساخته است.
ملکالشعرای بهار معتقد بود که نام این شهر در واقع «دارا آباد کرد» بوده و به معنای منطقهای است که توسط دارا آباد شدهاست و این لفظ مخفف شده و تبدیل به دارابکرد یا دارابگرد شدهاست.
و اما در آخر…
شهر باستانی دارابگرد، یکی از آثار باستانی شهر داراب است که در مساحت حدود ۳۲ کیلومتر مربع به صورت گرد ساخته شدهاست. این شهر مدور، اولین پایتخت ساسانیان بوده و جزء معدود شهرهای تاریخی گرد جهان است که توسط داریوش بزرگ هخامنشی با الهام از سازههای آشوریان ساخته شدهاست. دیوارهای به ارتفاع ۷ متر پیرامون این شهر مدور وجود دارد که باتوجه به ملات بسیار باکیفتش در طول ۲۶۰۰ سال، تنها ۳ متر از آن ویران شده و هنوز پابرجا و استوار باقیماندهاست.
چنانچه قصد سفر به شیراز و دیدن آثار تاریخی آن و جاهای دیدنی اطراف شیراز را دارید، کافی است با ما در آژانس مسافرتی اتراق همراه شوید.
اتراق یک انتخاب مطمئن و متفاوت برای افراد میانسال است که به آنها کمک میکند با علایق مختلف، سفری مطلوب و متفاوت را تجربه کنند. کافی است یک بار در سفرهای ایرانگردی، همراهمان شوید تا به همسفران همیشگی ما تبدیل شوید. پس ثبت نام کنید و با ما همراه شوید.
منبع: wikipedia