«غار کرفتو» یک غار دستکند و در عین حال طبیعی است که از دیدگاه‌های مختلف همچون زمین‌شناسی، باستان‌شناسی و ژئوتوریسم ارزش بسیار بالایی دارد. اگر دوست دارید درباره‌ی این غار آهکی اطلاعات بیشتری کسب کنید، با ما در وبلاگ اتراق همراه شوید.
غار کرفتو کجاست؟
غار آهکی کرفتو در ۷۴ کیلومتری شرق سقز، ۱۲ کیلومتری دهستان کرفتو و شمال غربی شهرستان دیوان‌دره در استان کردستان قرار دارد. این غار در بین دو اثر باستانی و تاریخی «زیویه» و «تخت سلیمان» قرار گرفته‌است.
اصلی‌ترین مسیر دسترسی به غار کرفتو کردستان، از طریق جاده سقز-سنندج امکان‌پذیر است. کافی است ۳۲ کیلومتر از شهرستان سقز به سمت تکاب پیش بروید. در دوراهی سقز-تکاب به سمت شرق ۳۰ کیلومتر دیگر مسیرتان را ادامه دهید، تا به دوراهی تکاب-کرفتو برسید. پس از آن در مسیر شمال، ۳۰ کیلومتر دیگر را طی کنید تا در نهایت به غار کرفتو شهرستان تکاب برسید.
موقعیت جغرافیایی غار کرفتو به گونه‌ای است که بادگیر نیست و دامنهی جنوبی آن را برف نمی‌پوشاند. در حالیکه جنوب شرقی آن کاملا بادگیر است و با برف پوشیده می‌شود.
- فاصله سنندج تا غار کرفتو: حدود ۱۶۹ کیلومتر
- فاصله بوکان تا غار کرفتو: حدود ۱۱۶ کیلومتر
- فاصله تکاب تا غار کرفتو: حدود ۴۲ کیلومتر
تاریخچه غار کرفتو
غار کرفتو کردستان، از نوع غارهای طبیعی-دستکند است که در دوران سوم زمین شناسی شکل گرفته و تا دوران مزوزوییک زیر آب بوده و اواخر دوره از زیر آب بیرون آمده‌است. غار آهکی کرفتو منشاء طبیعی دارد، اما بعدها توسط انسان‌ها حفاری شده‌است. به همین دلیل کرفتو را از نوع غارهای طبیعی-دستکند می‌دانند. این غار در تاریخ ۲۰ بهمن ۱۳۱۸ به ثبت ملی رسید. گفته می‌شود در تاریخ ۲۴ آبان ۱۴۰۱ نیز در فهرست موقت جهانی یونسکو قرار گرفته‌است.
همانطور که اشاره شد، بخش‌هایی از غار دستکند هستند و در آنها کتیبه‌هایی از دوران پیش از تاریخ و آثاری نیز متعلق به قرن سوم میلادی کشف شده‌است.
غار کرفتو، ۴ طبقه دارد و طبقه‌ی سوم آن از همه زیباتر است. در سردر یکی از اتاق‌های طبقه‌ی سوم، کتیبه‌ای یونانی وجود دارد که در آن غار را به عنوان معبد هراکلس «بزر‌گ‌ترین پهلوان اسطوره‌ای یونان» نام برده‌است.
با توجه به وجود این کتیبه در طبقه‌ی سوم، گمان می‌رود، مدتی غار محل سکونت موقت سلوکیان بوده‌است.
در مورد تاریخ قدمت سکونت در غار کرفتو، ابتدا گمان می‌رفت، قدمت سکونت به دوران اشکانی، ساسانی و اسلامی برمی‌گردد. اما پس از تحقیقات و پژوهش‌های متعددی که انجام گرفت، متوجه شدند، قدمت سکونت در غار به اواخر هزاره پنجم پیش از میلاد باز می‌گردد.
معماری غار کرفتو
ورودی غار در ارتفاع ۲۰ تا ۲۵ متری از دامنهی کوه واقع شده و امروزه با وجود ۱۸۰ پله‌ی آهنی دسترسی به آن راحت است. غار کرفتو تالارهایی با ارتفاع بالا، مسیرهای پر پیچ و خم، دالان و دهانه‌های متعدد دارد که بهم راه دارند و تاکنون کسی نتوانسته نقشه‌ی تمامی مسیرهای آن را شناسایی کند.
در قسمت جلو، چهار طبقه‌ی دستکند و صخره‌ای وجود دارد که هر طبقه‌ی آن اتاق‌های تودرتو و نورگیر به سمت بیرون غار دارند. حدود ۱۸ اتاق در کل ۴ طبقه وجود دارد که توسط پله‌های سنگی به یکدیگر راه دارند.
اتاق‌های طبقه‌ی چهارم بهترین نورگیری را دارد. اما همانطور که اشاره شد، طبقه‌ی سوم آن از همه زیباتر است. در این طبقه کندن اتاق‌ها با دقت بیشتر انجام شده و سقف‌ها نیز به شیوه کمانی ایجاد شده‌اند. در طبقه‌ی سوم بقایای تنور وجود داشته که امروزه بخش زیادی از آن تخریب شده و چیزی جز خرده سنگ از آن باقی نمانده‌است.
ساکنان علاوه بر اینکه معماران بسیار چیره‌دست و ماهری بودند، دستی هم بر هنر نقاشی داشته‌اند. به‌گونه‌ای که روی برخی از دیوارهای غار نقاشی از حیوانات مختلف، انسان‌ها و گیاهان کشیده‌اند. معروف‌ترین نقاشی غار، تصویر مرال‌ها، سوارکار و اسب است.
معنای کرفتو چیست؟
در مورد معنای کرفتو نظرات مختلفی وجود دارد. عده‌ای معتقدند که کرفتو از ۲ واژه «کرف» و «تو» تشکیل شده‌است. واژه کرف یا کرفت در زبان پهلوی به معنای ثواب و در کتاب اوستا ستایش معنا می‌دهد، واژه‌ی تو نیز به معنای خورشید و گرماست.
در زبان کردی امروزی برای گرما از واژه‌ی «تاو» و برای خورشید از واژه «هه‌تاو» استفاده می‌کنند. اگر این دو کلمه را کنار هم بگذارید، کرفتو یعنی ستایشگاه خورشید!
عده‌ای دیگر معتقد هستند که واژه کرفتو در واقع «گرفتو» بوده که در زبان کردی به معنای گرفته و فتح شده معنی می‌دهد. این گروه می‌گویند که در گذشته در اطراف غار جنگی خونین اتفاق افتاده و پس از فتح غار این نام برآن گذاشته شده‌است.
و اما در آخر…
غار کرفتو، یکی از غارهای ایران در کردستان است. قدمت بخش طبیعی آن به ۶۵ تا ۲۵۰ میلیون سال پیش برمی‌گردد و غار در دوران خشکسالی از زیر آب بیرون آمده‌است.
چناچه شما نیز به این منطقه سفر کرده و اطلاعات بیشتری از آن دارید، می‌توانید در قسمت نظرات و پیشنهادها، آنها را نوشته و در اختیار ما بگذارید. پیشاپیش از همکاری شما سپاس‌گزاریم.
مجله گردشگری اتراق، با هدف آشنایی بیشتر ایرانیان مشتاق و علاقه‌مند به این آب و خاک راه اندازی شده‌است. اگر شما نیز دوست دارید درباره‌ی کشور پهناورمان بیشتر بدانید، می‌توانید در سایت اتراق ثبت نام کنید و از مهم‌ترین رویدادها و مکان‌های گردشگری کشورمان باخبر شوید.
