یکی از جاهای دیدنی شیراز در استان فارس که بازدید از آن شما را مبهوت زیبایی و عظمت فوق‌العاده‌اش می‌کند، باغ عمارت شاپوری است. خانه شاپوری قدمتی کمتر از ۱۰۰ سال دارد و در بین سال‌های ۱۳۱۵ تا ۱۳۱۰ خورشیدی به دستور یک بازرگان مشهور کازرونی « عبدالصاحب شاپوری» و توسط یکی از سرشناس‌ترین معماران آن دوران «استاد ابوالقاسم مهندسی» ساخته شده‌است.
این خانه به سبک معماری قاجاری، اما با نگاهی تازه و آزادانه به معماری طراحی شده و شما در بازدید از آن متوجه ساختار شکنی‌های متعدد درباره ساخت خانه در معماری سنتی ایرانی می‌شوید. اگر کنجکاو شدید تا درباره این باغ عمارت زیبا که می‌توان آن را در دسته باغ های شیراز و خانه های تاریخی شیراز قرار داد، اطلاعات بیشتری کسب کنید. با ما در وبلاگ اتراق همراه باشید.
تاریخچه باغ عمارت شاپوری
خانه شاپوری شیراز، قدمتی کمتر از ۱۰۰ سال دارد و ساخت آن ۵ سال زمان برده‌است. ابوالقاسم مهندسی در ساخت این عمارت در عین حال که از سبک معماری ایرانی استفاده کرده، اما نیم نگاهی نیز به معماری اروپایی داشته که در جای خود به آن اشاره خواهیم کرد.
جالب است بدانید که تا اواسط دهه ۷۰ خورشیدی، خاندان شاپوری در این عمارت زندگی می‌کردند. اما در سال ۱۳۷۸ خورشیدی این ملک به سازمان میراث فرهنگی فروخته شد و در سال ۱۳۷۹ با شماره ۲۷۸۱ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.
تصویر
استاد ابوالقاسم مهندسی، معمار باغ عمارت شاپوری در یک بازه زمانی ۵ ساله، این خانه‌ی شگفت انگیز را با زیربنای ۸۴۰ مترمربع ساخت.
معماری باغ عمارت شاپوری
همانطور که اشاره شد، خانه شاپوری شیراز، در دو طبقه با زیربنای ۸۴۰ مترمربع در زمینی به وسعت ۴۶۳۵ مترمربع توسط ابوالقاسم مهندسی ساخته شد. این بنا به سبک معماری قاجار، اما با رویکرد معماری آزادانه ساخته شد.در این قسمت به برخی از تفاوت‌های این خانه با معماری سنتی ایرانی می‌پردازیم:
نمای خانه شاپوری در شیراز
پس از اینکه از دل باغ زیبا و پردرخت عمارت شاپوری گذر کنید، به یک عمارت دو طبقه، با نمایی کاملا قرینه مواجه می‌شوید که گچ‌بری‌های زیبا و رنگارنگش در کنار ستون‌های باصلابتش در بالکن، شما را میخکوب خواهد کرد. معماری که در بنا استفاده شده به همراه قرینگی اش، با زمان ساخت آن همگون است اما چیزی که موجب تفاوت آنها می‌شود، طراحی و ساخت بالکن است که از معماری اروپایی الگوبرداری شده‌است.
ورودی خانه شاپوری در شیراز
دومین تفاوتی که در این خانه وجود دارد، به راه ورودی به خانه بر می‌گردد که درست در وسط عمارت قرار ندارد و شما باید یک چرخش ۹۰ درجه انجام بدهید تا از کنارساختمان وارد بنا شوید.
پس از اینکه وارد خانه شدید، در وسط خانه یک راه پله دوسویه وجود دارد که این نیز با معماری قاجاری و سنتی ایران همگونی ندارد.
طبقات خانه شاپوری شیراز
گفتیم که خانه شاپوری در شیراز به صورت دو طبقه ساخته شده‌است. در هر طبقه اتاق‌های متعددی وجود دارد که هرکدام کاربرد ویژه و خاص دارند. در دوره پهلوی و قبل از آن قاجار، اتاق‌ها فقط اتاق بودند و می‌توانستند کاربری‌های متفاوتی را به خود بگیرند. اختصاص دادن عملکرد خاص به هر اتاق، در معماری آن زمان یک ایده محسوب می‌شد که تا قبل از آن اتفاق نیفتاده بود. همین امر نیز موجب تفاوتی دیگر در سبک معماری خانه شاپوری در شیراز، نسبت به سایر خانه‌های هم دوره خودش شد.
بالکن خانه شاپوری در شیراز
بالکن یکی از تفاوت‌های بارز سبک معماری سنتی ایرانی و اروپایی در طبقه‌ی دوم قرار دارد. برای اینکه به بالکن رفته و پیرامون خود را از جایگاه ویژه تماشا کنید، می‌توانید وارد یکی از اتاق‌های طبقه دوم شده و وارد بالکن یا تراس خانه شوید. تماشای محیط پیرامون، باغ سرسبز و رنگارنگ از افقی بالاتر، شنیدن صدای آب جاری در گوش جان، از جمله لذت‌های مانذدگاری است که می‌توانید در بالکن وسیع خانه شاپوری شیراز با دل و جان آن را احساس کنید. حالا خوب به دور و برتان نگاه کنید تا با یک تفاوت دیگر آشنا شوید.
حوض خانه شاپوری
حوض‌های ایرانی اغلب به شکل مستطیل طراحی می‌شوند، اما حوض میانی و اصلی باغ شاپوری به صورت پنج پر طراحی شده‌است. از طرفی دیگر حوض با ورودی خانه همراستا نیست. چیزی که در باغ‌های ایرانی، همچون باغ دلگشا، به شدت رعایت می‌شود. همین تفاوت به همراه مسیر مارپیچ اطراف حوض، رنگ آبی درون حوض، وجود گلدان‌های شمعدانی و رز پیرامون آن، به شما تصویری جذاب‌تر از باغ ارائه می‌دهد.
باغ خانه شاپوری در شیراز
یکی از نکات جالبی که می‌توان به آن اشاره کرد، طراحی فضای سبز باغ است که برخلاف فضاسازی باغ و معابر که قرینه هستند، نوع درختان در دو طرف مثل هم نبوده و قرینه نیستند. به طور مثال اگر سمت راست شما یک کاج سر به فلک کشیده وجود دارد، ممکن است در سمت چپ یک درخت بلند بالای سرو ببینید.
نکته‌ی آخری که در باب تفاوت معماری این خانه با الگوهای سنتی ایرانی می‌توان به آن اشاره کرد، نحوه جاگیری عمارت اصلی است. در الگوی ایرانی، عمارت درست در مرکز و در محور میانی قرار دارد. در حالیکه، در عمارت شاپوری، بدین گونه نیست و ورودی عمارت در قسمت شمالی ساختمان قرار دارد.
از جمله هنرهای بی‌مثالی که در نمای این ساختمان به کار گرفته شده، می‌توان به گچ‌بری و کاشی‌کاری با طرح فروهر اشاره کرد که بر پیشانی ایوان نگاشته شده‌است. استفاده از کاشی‌های هفت رنگ پیرامون طرح فروهر در کنار ستون‌های ۱۴ گانه بالکن، همگی در شگفتی و زیبایی هوش از سر شما می‌ربایند.
هنرهایی که در تک تک اجزای این ساختمان استفاده شده، آنقدر بی‌نظیر و منحصر به فرد هستند که نمی‌توان آنها را توصیف کرد و به قول شاعر معروف، عطار نیشابوری: « وصفت چگونه گویم کاندر زبان نگنجد»
خانه شاپوری شیراز کجاست؟
باغ عمارت شاپوری در بلوار زندیه و خیابان انوری، تقاطع اهلی قرار دارد. برای دسترسی به عمارت شاپوری می‌توانید با خودروی شخصی بروید. در این صورت آدرس باغ شاپوری شیراز به شرح زیر خواهد بود:
از سمت چهارراه پارامونت و یا سه راه نمازی در خیابان لطفعلی خان زند برانید تا در نهایت به خیابان انوری برسید. عمارت شاپوری در سمت چپ و اواسط خیابان انوری قرار دارد.
اگر می‌خواهید از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید، نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به عمارت شاپوری، ایستگاه زندیه است. ایستگاه زندیه، از مترو پیاده شده و با کمی پیاده‌روی خود را به خیابان توحید و در نهایت انوری برسانید.
اگر هم می‌خواهید با اتوبوس به بازدید از این عمارت بروید، از خطوط ۷۰ و ۷۸ استفاده کنید و در ایستگاه چهار راه زندیه یا ایستگاه سینما آریانا پیاده شوید و با حدود ۲ دقیقه پیاده‌روی خود را به عمارت برسانید. ساعات بازدید از خانه شاپوری در شیراز ۸ صبح تا ۱۱ شب است.
و اما در آخر…
باغ شاپوری در شیراز یکی از جاهای دیدنی فارس و خانه های تاریخی شیراز است. این خانه در واقع یکی از زیباترین ساختمان‌های این شهر است که در سال ۱۳۷۸ خورشیدی توسط سازمان میراث فرهنگی خریداری شد و یک سال بعد به ثبت ملی رسید. باغ عمارت شاپوری در نزدیکی ارگ کریم خان، حمام وکیل، مسجد وکیل، بازار وکیل و مدرسه خان شیراز قرار دارد.
چنانچه به شیراز، شهر باغ های رنگارنگ و سرزمین شاعران سفر کردید، بازدید از این عمارت شاهانه دوره پهلوی را فراموش نکنید. اگر قصد دارید با تور عازم شیراز شوید، می‌توانید با ما در آژانس مسافرتی اتراق همراه شوید.
اتراق یک انتخاب مطمئن و متفاوت برای افراد میانسال است که به آنها کمک می‌کند با علایق مختلف، سفری مطلوب و متفاوت را تجربه کنند. کافی است یک بار در سفرهای ایرانگردی، همراه‌مان شوید تا به همسفران همیشگی ما تبدیل شوید. پس ثبت نام کنید و با ما همراه شوید.
منبع: wikipedia
